Ba Lan ‘hủy visa’ của bảy người Việt Nam do Pháp cấp

Ngày 15/12, nhà chức trách Jelenia Gora, một tỉnh biên giới Ba Lan, đã hủy visa Schengen trong hộ chiếu của bảy công dân Việt Nam vì họ đến Ba Lan tìm việc làm. Theo website của một địa phương vùng biên giới Ba Lan, ba người lớn và bốn trẻ em Việt Nam đến Ba Lan để xin việc làm và giấy tờ cư trú.

“Di dân bất hợp pháp”

Tuy nhiên, họ chỉ có visa được Đại sứ quán Pháp cấp thuộc dạng có thể vào khối Schengen (Hiệp ước ký giữa những nước EU cho phép công dân những nước này được qua lại biên giới của nhau) ngắn ngày, và vì thế bị cho là đến Ba Lan “sai mục đích của thị thực”.

Theo bài báo hôm 14/12/2017, trong quá trình kiểm tra xe cộ, nhân viên Cục Biên phòng Ba Lan đã phát hiện ra nhóm người Việt Nam này trên đường đến cơ quan chính quyền tỉnh Jelenia Gora để “xin giấy tờ cư trú và giấy phép lao động”. Họ bị coi là vào Ba Lan sai mục đích vì chỉ có visa thăm người thân.

Phù hiệu của cảnh sát biên phòng Đức và Ba Lan (Ảnh: Marcel Mettel Siepen)

Nhà chức trách Ba Lan coi đây là vụ việc mang tính “di dân” và ngay lập tức xóa visa của họ. Nhóm người Việt Nam này “được yêu cầu rời lãnh thổ Ba Lan” và bị cấm trở lại trong một thời hạn theo quy định. Hiện không rõ với visa Schengen đã bị hủy, họ sẽ quay về Pháp thế nào để trở lại Việt Nam hay đi đâu tiếp.

Sang Ba Lan ‘nuôi giấy tờ’

Trong các nhóm thảo luận trên mạng xã hội của người Việt Nam ở Đông Âu gần đây xuất hiện nhiều tin tức cho thấy có con số không nhỏ công dân Việt Nam đi từ các nước Tây Âu sang Cộng hòa Czech và Ba Lan để “nuôi giấy tờ cư trú”. Cũng có không ít trường hợp từ Czech hoặc Slovakia sang Ba Lan để “đăng ký” tìm cách có giấy tờ mà họ tin là hợp lệ để cư trú hoặc làm việc.

Theo một ước tính của ông Ngô Hoàng Minh, phiên dịch viên cho Bộ Tư pháp Ba Lan, hiện tượng người Việt dùng giấy tờ Schengen để sang sống ở Ba Lan là có thật:

“Tại Ba Lan, hiện có hơn 10 ngàn người vẫn được Sở Ngoại kiều cấp thẻ cư trú (ngắn hay dài hạn), khoảng 5 ngàn người đã được cấp quốc tịch Ba Lan, vài ngàn người sử dụng giấy tờ do các quốc gia khác trong Khối Schengen cấp (nhưng được sinh sống ở Ba Lan) và vài ngàn người vẫn chưa có thẻ cư trú ở Ba Lan, tức là vẫn đang sinh sống bất hợp pháp ở quốc gia này”.

Một trạm kiểm soát biên giới Ba Lan  (Ảnh: Marcel Mettel Siepen)

Tuy nhiên, theo quy định chung của các nước EU, giấy tờ cư trú và giấy phép việc làm cho công dân nước ngoài EU chỉ có giá trị ở quốc gia cấp giấy. Đây là quy định chung với mọi công dân các quốc gia ngoài EU, bất kể họ đến từ quốc gia có quan hệ đặc thù thế nào với một nước EU khác.

Trong một số trường hợp, EU quy định công tác kiểm tra thêm có thể dẫn tới việc từ chối không cho người mang visa vào một quốc gia thuộc khối Schengen. Ví dụ công dân các nước Khối Commonwealth gồm nhiều nước thuộc địa Anh cũ, có thể vào vương quốc Anh thăm viếng hoặc lao động nhưng quyền này không chuyển được sang các nước EU còn lại.

Cũng như vậy, tin tức từ Raciborz, Ba Lan trong tháng 11/2017, nói cảnh sát nước này đã bắt bốn công dân Ukraine trên đường đi xe buýt từ Czech vào Ba Lan vì dùng visa sai quy định. Dù cả bốn người có visa do lãnh sự quán Ba Lan ở Ukraine cấp, cho họ quyền lao động tại Ba Lan, nhưng qua kiểm tra thì thấy họ sang Czech làm việc. Chính quyền Ba Lan đã hủy ngay visa của ba người đàn ông và một phụ nữ Ukraine này và buộc họ phải nhanh chóng rời Ba Lan về nước.

Mẫu đơn xin visa Schengen (Ảnh: CHRIS MCGRATH)

Cả Ba Lan lẫn Czech đều nằm trong khối Schengen cùng 24 nước nữa. Trang web của EU về khu vực lưu thông tự do theo Hiệp định Schengen ghi rõ rằng đây là dạng visa chỉ để thăm viếng không quá 90 ngày và cho phép quá cảnh ở 26 nước thành viên (Schengen States).

Trang này cũng quy định “trong một số trường hợp, công tác kiểm tra thêm có thể dẫn tới việc từ chối không cho người mang visa vào một quốc gia thuộc khối Schengen, kể cả khi visa đã được một nước Schengen khác cấp”.

Về vấn đề người Việt nhập cư, đa số đều nói ‘Budapest (Hungary) cởi mở, hòa đồng’, còn ở Đức thì ‘Ít di dân Việt’ hội nhập với nước sở tại. Riêng về bảy người Việt bị cầm giữ tại Ba Lan, chưa biết họ sẽ hành động như thế nào khi bị trả về Pháp?

Thủy Tiên